کارکردهای مذهبی – اجتماعی بازار در مصر عصر والیان تا برآمدن فاطمیان

بازار به عنوان رکن اقتصادی نظام شهری قدمتی طولانی در تمدن مصری دارد. حضور والیان مسلمان در چند سده نخست در مصر بر تغییر وضعیت بازارها و حتی شکل اقتصادی آنها تاثیر گذاشت. دغدغۀ اصلی این پژوهش یافتن پاسخ این پرسش اساسی که کارکردهای اجتماعی-مذهبیبازارهای مصراسلامی در عصر والیان مسلمانچه بوده است؟ جست­وجوهای کتابخانه­ای و مطالعه منابع مکتوب متکی بر شیوه مطالعات تاریخی یعنی روش توصیفی و تحلیلی متکی بر استنتاج و قیاس نشان داد که توسعه موقعیت مکانی فضای شکل گیری بازارها ­به مثابه رکن مهم حیات اجتماعی و تمدنی  در مصر ، زمینه مساعدی را برای برگزاری وگسترش آیین­های ملی و مذهبی فراهم آورده است.برپایی بازارهای مهم در مجاورت مسجد بویژه مساجد جامع موجب پیوستاری اقتصاد و دین شده است .مجموعه در­هم­تنیده از کارکردهای دینی در بازارهای مصر درانعقاد مجلس قرآن­خوانی و حفظ آن و یا برگزاری نماز جمعه و نیز تاسیس نهادهای اقتصادی چون حسبه به عنون تنظیم­کننده کنش­های اقتصادی بازار و همچنین شکل­گیری اصناف و تشکیلات صنفی درون بازار و پیشه­های تخصصی بدرستی متجلی است. علاوه­براین نقش فضای گستردۀ بازار در ایجاد اجتماعات عظیم مردمی علیه حاکمیت سیاسی و نیز حضور بازاریان در شورش­های اجتماعی به علت فشارهای مالی والیان از دیگرسو انعکاس­دهنده نقش­های اجتماعی بازار و بازاریان در جامعۀ مصر عصر والیان بود.